تفاوت کلید حرارتی با کلید کامپکت

کلید حرارتی اشنایدر و کلید های کامپکت هر دو وسایل حفاظت الکتریکی هستند که کاربرد آن ها در مدار های جریان متناوب ولتاژ پایین است. هر دو این وسیله ها هدف یکسانی را انجام می دهند. اما با این حال دارای تمایزات متعددی نیز هستند که به همین دلیل در این مقاله از تهران اشنایدر به بررسی تفاوت کلید حرارتی با کلید کامپکت می پردازیم.

کلید حرارتی چیست و چه کاربردی دارد؟

کلید حرارتی که خود متشکل از قطعات دیگری از جمله فیوز مینیاتوری، کلید و بی متال است در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه از موتور وسایل برقی محافظت می کند. همین موضوع سبب می شود تا از این کلید به عنوان یک قطعه حفاظتی نام برده شود و در دسته بندی قطعات محافظتی قرار بگیرد. برای اطلاع از نحوه کار کلید حرارتی به شما پیشنهاد می کنیم مقاله ی نحوه کار کلید حرارتی را مطالعه فرمایید. کلید حرارتی قابلیتی دارد که با استفاده از آن در صورت افزایش جریان می تواند الکتروموتور را از منبع ورودی آن قطع و جدا کند. این کلید با عنوان MPCB نیز شناخته می شود که برگرفته از یک عبارت لاتین به معنای مدار قطع حفاظت کننده از موتور است.

کاربرد کلید حرارتی

• کلید زنی مدارات موتوری اولین و مهم ترین کاربردی است که یک کلید حرارتی تک فاز یا سه فاز می تواند داشته باشد که در واقع از مزایای آن نیز به حساب می آید.
• کاربرد دیگری که می توان برای کلید حرارتی نام برد، حفاظت قابل تنظیم برای وجود اضافه بار حرارتی و همینطور اضافه بار مغناطیسی است.
• کلید های حرارتی ایمنی را نیز افزایش می دهند که این کار با محافظت از الکترو موتور در برابر خطراتی همچون خطا های الکتریکی صورت می گیرد.
• از کاربرد های دیگر این کلید ها می توان به جلوگیری از اثر اضافه بار اشاره کرد که با ایجاد تاخیر حرارتی هنگام روشن شدن موتور و در نتیجه داغ شدن آن صورت می گیرد.
• کلید های حرارتی می توانند برای استفاده در مدارات فرمان نیز به همراه سایر تجهیزات جانبی نصب شوند.

کلید کامپکت چیست و چه کاربردی دارد؟

پس از بررسی کلید حرارتی، حال نوبت به معرفی کلید کامپکت رسیده است تا پس از آشنایی با آن بتوان تفاوت کلید حرارتی با کلید کامپکت را بهتر درک کرد. کلید کامپکت یا MCCB یکی از انواع وسایل حفاظت الکتریکی به حساب می آید و معمولا در مواقعی که جریان بیش تر از حد مجاز کلید مینیاتوری شود، مورد استفاده قرار می گیرد.

کلید MCCB که از عبارت Molded Case Circuit Breaker گرفته شده است، یک دستگاه مدولار بوده که برای محافظت از مدار در برابر اتصال کوتاه و اضافه بار یا حفاظت از تجهیزات و قطعات تابلو برق فشار ضعیف مورد استفاده قرار می گیرد. یک سری از کلید های کامپکت نیز به صورت مخصوص طراحی شده اند که در کنار اتصال کوتاه و اضافه بار می توانند در برابر جریان های باقیمانده یا خطاهای زمین نیز محافظت کنند.
کلید های کامپکت مخصوص را می توان به عنوان جدا کننده برای خطوط و بار های صنعتی، برای توزیع برق و محافظت از موتور به کار برد. حداکثر ظرفیت مقاومت کلید های کامپکت در برابر اتصال کوتاه 150 کیلو آمپر است و از 15 آمپر تا 2500 آمپر در دسترس قرار دارند.

اصلی ترین کاربرد کلید کامپکت

دو نمونه از کاربرد های مهم و وظیفه کلید کامپکت در تابلو برق ، محافظت در برابر اضافه جریان و محافظت در برابر خطاهای الکتریکی است. حفاظت در برابر اضافه جریان در واقع محفاظت در برابر جریان های کاری است که بیش تر از مقدار مجاز و یا طولانی تر از کاربرد معمول هستند. حفاظت در برابر خطا های الکتریکی نیز جریان های بسیار بالایی است که در طول یک خطا مانند خطای خط یا اتصال کوتاه، باید سریعا قطع شوند.
یکی دیگر از کاربرد های کلید های کامپکت تغییر وضعیت قطع یا وصل بودن یعنی ON و OFF بودن است و در شرایطی که سوئیچ دستی یا کلید مناسب در دسترس نباشد مورد استفاده قرار می گیرند. تغییر وضعیت قطع یا وصل بودن به نسبت سایر عملکرد ها معمول تر است. اما رنج وسیع جریانی که برای کلید های کامپکت وجود دارند سبب شده تا در کاربرد های مختلفی مورد استفاده قرار بگیرند.

تفاوت کلید حرارتی با کلید کامپکت

پس از آشنایی کامل با کلید های حرارتی و کامپکت حال نوبت به بررسی تفاوت کلید حرارتی با کلید کامپکت رسیده است. این دو کلید هر دو وسایل حفاظت الکتریکی هستند و هدف یکسانی را انجام می دهند که کار سوئیچ مدار به صورت اتوماتیک و قطع آن در صورت بروز خطا است.
اما با این حال تفاوت کلید حرارتی با کلید کامپکت از کسی پوشیده نیست که در ادامه به بیان و بررسی هر کدام از آن ها می پردازیم.

• موارد کاربرد

اولین تفاوت کلید حرارتی با کلید کامپکت که بیان می کنیم، موارد کاربرد و استفاده آن هاست. استفاده MPCB ها برای کلیدزنی و حفاظت از موتور های الکتریکی و مدار های توزیع است. اما کلید های کامپکت برای خاموش و روشن کردن دستی موتور الکتریکی و حفاظت از موتور در صورت رخ دادن خطا به کار می روند.

• هدف طراحی

هدف طراحی این دو وسیله مورد بعدی تفاوت کلید حرارتی با کلید کامپکت است که در MPCB ها عمدتا برای حفاظت از موتور الکتریکی در برابر خطا ها است. اما هدف طراحی کلید های کامپکت برای حفاظت از مدار های عمومی مانند سیستم های توزیع، سیستم های سیم کشی و … است.

• توان حفاظتی قابل ارائه

از دیگر تفاوت کلید حرارتی با کلید کامپکت می توان به حفاظتی که هر کدام از آن ها در برابر مدار یا موتور الکتریکی ارائه می دهند اشاره کرد. MCCB تنها در برابر اضافه بار و جریان اتصال کوتاه می تواند از موتور محافظت کند. اما MPCB علاوه بر این دو مورد می تواند در برابر افت فاز و خطای ولتاژ نیز محافظت لازم را به عمل آورد.

• معیار های انتخابی

معیار های مهم و مدنظر در انتخاب از دیگر تفاوت کلید حرارتی با کلید کامپکت است. بدین گونه که در MCCB معیار انتخاب حداکثر جریان اتصال کوتاه که باید به صورت ایمن قطع شود و حداکثر جریان بار است. اما در MPCB بر اساس حداکثر مقدار ممکن جریان اتصال کوتاه و جریان تمام بار موتور انتخاب می شود.

• نیاز به رله حفاظت اضافه بار

یکی دیگر از تفاوت کلید حرارتی با کلید کامپکت در رابطه با نیاز آن ها به رله حفاظت اضافه بار است. اتصال رله حفاظت اضافه بار در مدار با MCCB ضروری بوده، اما در MPCB این گونه نیست و نیاز به رله حفاظت اضافه بار در مدار موتور با این کلید وجود ندارد. عدم نیاز MPCB به رله حفاظت اضافه بار که سبب تفاوت کلید حرارتی با کلید کامپکت می شود، وجود ویژگی حفاظت اضافه بار داخلی در آن است.

• قابلیت تنظیم مجدد خودکار

وجود قابلیت تنظیم مجدد خودکار در MPCB ها یکی دیگر از تفاوت کلید حرارتی با کلید کامپکت است که این قابلیت در MCCB ها وجود ندارد.

• پاسخ به جریان های راه اندازی

آخرین تفاوت کلید حرارتی با کلید کامپکت که بیان می کنیم در رابطه با پاسخ آن ها به جریان های راه اندازی است. کلید کامپکت در صورت انتخاب نشدن بر اساس جریان راه اندازی موتور باعث خاموش شدن کاذب می شود. اما کلید های حرارتی می توانند بدون قطع مدار جریان های هجومی راه اندازی موتور را تحمل کنند.

مزایای کلید حرارتی نسبت به کلید کامپکت

پس از بررسی تفاوت کلید حرارتی با کلید کامپکت نوبت به بیان مزایای کلید های حرارتی به نسبت کلید های کامپکت رسیده است که در این بخش به آن می پردازیم.

• در کلید های حرارتی وجود کنتاکتور کاملا اختیاری است و جهت خاموش و روشن کردن موتور می توان از MPCB به صورت دستی استفاده کرد. این در حالی است که در کلید های کامپکت لزوما به یک کنتاکتور برای هدف سوئیچینگ نیاز است.
• طراحی کلید های حرارتی مدرن به گونه ای است که قابلیت تنظیم مجدد خودکار دارد و موتور می تواند بعد از وقوع اضافه بار، دوباره فعالیت خود را از سر بگیرد. همین موضوع یکی از مزیت های کلید های حرارتی به نسبت کلید های کامپکت است، چرا که این قابلیت تنظیم مجدد خودکار در MCCB ها وجود ندارد.
• در کلید های حرارتی از آن جایی که دارای ویژگی حفاظت اضافه بار داخلی هستند، نیازی به رله حفاظت اضافه بار در مدار موتور نیست. اما در کلید کامپکت اتصال رله حفاظت اضافه بار در مدار کاملا ضروری و الزامی است.
• یکی دیگر از مزایای کلید حرارتی به نسبت کامپکت که تفاوت کلید حرارتی با کلید کامپکت نیز به حساب می آید، در رابطه با حفاظت آن ها از موتور های الکتریکی است. کلید کامپکت تنها در برابر جریان اتصال کوتاه و اضافه بار از مدار یا موتور محافظت می کند. این در حالی است که کلید های حرارتی علاوه بر اتصال کوتاه و جریان اضافه بار در برابر افت فاز و خطای ولتاژ نیز از موتور های الکتریکی محافظت می کنند.

حال اگر قصد خرید یک کلید حرارتی با کیفیت را دارید، پیشنهاد می کنیم سری به مقاله ی بهترین مارک کلید حرارتی در بازار بزنید.

سخن پایانی

کلید حرارتی و کلید کامپکت دو نمونه از وسیله های حفاظت الکتریکی هستند که جدای از هدف های مشترکی که دارند به بررسی تفاوت های آن ها  در این مقاله ی تهران اشنایدر پرداختیم. تفاوت اولیه ای که میان MPCB ها و MCCB ها وجود دارد، محافظتی است که در برابر جریان ها و خطرات مختلف ارائه می دهند.
کلید های حرارتی از موتور های الکتریکی در برابر خطرات بیشتری از جمله اتصال کوتاه، اضافه بار، خطاهای افت فاز و زیر ولتاژ محافظت می کنند. این در حالی است که کلید کامپکت با وجود یک دستگاه حفاظت مدار همه منظوره بودن، تنها قابلیت محافظت از مدار در برابر اتصال کوتاه و اضافه بار را دارد.