صفر تا 100 کنتاکتور سه فاز

کنتاکتور یا کلید الکترومغناطیسی برای ولتاژهای AC و DC مناسب بوده و کاربرد وسیعی در برق صنعتی و سیستم های قدرت دارد. کنتاکتور اشنایدر یکی از مهمترین اجزای ضروری در انواع تابلو برق بوده و برای قطع و وصل کردن مدارهای قدرت به کار گرفته می شود. در این میان آشنایی با کنتاکتور سه فاز و بررسی عملکرد این دستگاه، لازم و ضروری است و امکان تهیه کالایی متناسب با بودجه و نیازتان را فراهم می کند.

آشنایی با کنتاکتور سه فاز

کنتاکتور چیست و چه کاربردی دارد؟ کنتاکتور نوعی کلید الکترومغناطیسی است که برای قطع و وصل کردن مدار توسط سیم پیچ مغناطیسی مورد استفاده قرار می گیرد. این دستگاه مجهز به یک بوبین است و امکان وصل شدن مدار سه فاز را فراهم می کند‌. از طرفی عملکردی مشابه با رله دارد و در آمپر های به کار می رود. نوع کنتاکتور سه فاز با توجه به شرایط کار و نوع مصرف کننده انتخاب می شود. این دستگاه دارای قدرت و جریان عبوری مشخص برای ولتاژهای مختلف بوده و امکان تحمل جریان راه اندازی و جریان دائمی را دارد. همچنین پرتقاضا ترین نوع کنتاکتور در بازار است و نحوه عملکرد آن شامل مراحل زیر می شود:

1. کلید امکان برقراری جریان سیم فاز به سمت بوبین را فراهم می کند.
2. پس از تبدیل شدن بوبین به آهنربا، هسته فلزی متحرک به سمت آن جذب می شود.
3.  متمایل شدن هسته فلزی متحرک به سمت بوبین امکان تماس پیدا کردن تعدادی از کنتاکت های تیغه فلزی به یکدیگر را فراهم می کند.
4. با تماس یافتن تیغه های NO و تیغه های قدرت به یکدیگر، جریان برق کنتاکتور به موتور رسیده و باعث چرخش آن می شود. در نهایت تا هنگام قطع شدن کلید، چرخش موتور ادامه می یابد.

در این میان بیشترین کاربرد کنتاکتور سه فاز مربوط به قطع و وصل مدارهای الکتریکی با توان بالا است و این قطعه الکتریکی در خاموش و روشن کردن برخی از اجزای سیستم نقش دارد. در واقع این کلید مغناطیسی مجهز به ۳ کنتاکت اصلی پر قدرت است و در طراحی مدارهای فرمان به کار می رود. همچنین در مدل های مختلفی به تولید رسیده و می تواند ظرفیت توانی متفاوتی با نسخه های مشابه خود داشته باشد. از طرفی امکان استفاده از کنتاکتور سه فاز برای برق تکفاز فراهم بوده و این دستگاه از کاربردهای وسیعی در حوزه های مختلف برخوردار است.

اجزای یک کنتاکتور سه فاز کدام است؟

کنتاکتو ساختار ساده ای دارد و از اجزای کمی تشکیل شده است. این دستگاه مجهز به میله ترمینال، کنتاکت متحرک، کنتاکت ثابت، سیم پیچ سایه، سیم پیچ عامل، ناودان قوس، آرمیچر، پایانه های سیم پیچ و هسته بوده و امکان تغییر موقعیت کنتاکتور را فراهم می کند.

کنتاکت متحرک به صورت فیزیکی حرکت کرده و تحت تاثیر شرایط عملیاتی متغیر قرار دارد. کنتاکت ثابت نیز پس از روشن شدن سیم پیچ توسط کنتاکت های متحرک لمس می‌ شود. از طرفی سیم پیچ، یک هادی بلند یا گروهی از هادی ها است که به صورت چند لایه و به شکل استوانه طراحی می شود. آرمیچر نیز امکان اتصال قطعه سوئیچینگ به عمل مکانیکی قطعه الکترومغناطیسی را فراهم می کند. همچنین هسته از مواد فرومغناطیسی یا دی الکتریک ساخته شده و بستری برای پیچیده شدن سیم پیچ است.
در این میان به پایانه هایی که باعث متصل کردن انرژی به سیم پیچ مغناطیسی می شوند، پایانه های کویل گفته می شود. سیم پیچ سایه هم یکی از مهمترین اجزای هر کنتاکتور سه فاز است که برای جلوگیری از پچ پچ دستگاه به کار می رود. از طرفی ناودان قوسی مجموعه ای از صفحات فلزی است که در خاموش کردن قوس الکتریکی داخل کنتاکتور نقش دارد.

پیشنهاد می کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر، مقاله ی مشخصات فنی و اجزای کنتاکتور اشنایدر را مطالعه نمایید.

یک کنتاکتور سه فاز چگونه کار می کند؟

کنتاکتور دارای عملکردی ساده و راحت است. برقی که در این دستگاه جریان پیدا می کند، در برق دار شدن بوبین موثر است. سپس بوبین برق دار شده، یک میدان مغناطیسی ایجاد کرده و امکان حرکت آرمیچر را فراهم می کند. در نهایت یک کنتاکت بسته باعث تکمیل مدار کنتاکت های ثابت و متحرک در کنتاکتور سه فاز می شود. در نتیجه جریان برق توسط کنتاکت به بار انتقال داده شده و با قطع آن، بوبین غیر فعال می شود‌.

در واقع عملکرد اصلی کنتاکتور مربوط به روشن خاموش کردن یک مدار الکتریکی است. به هنگام عبور جریان الکتریکی از کنتاکتور یک میدان مغناطیسی قوی ایجاد می شود. این میدان باعث حرکت دادن آرمیچر به سمت بوبین می شود و در ایجاد یک قوس الکتریکی موثر است. در نهایت جریان الکتریکی به وسیله کنتاکت به سمت دستگاه مجهز به کنتاکتور سه فاز هدایت می شود. با قطع جریان نیز، بوبین باعث می‌ شود تا مدار باز شود. با قطع شدن اتصال، عملکرد کنتاکتور متوقف می‌ شود تا‌ زمانی که مجدد بتواند با جریان برق فعال شود.

اگر قصد نصب یک کنتاکتور سه فاز را دارید، مطالعه ی آموزش نصب کنتاکتور سه فاز در 3 مرحله برای شما بسیار مفید خواهد بود.

تفاوت کنتاکتور سه فاز با تک فاز

کنتاکتور ۳ فاز بسیار پرکاربرد بوده و می تواند برای برق تکفاز هم مورد استفاده قرار بگیرد. در مقابل کنتاکتور تک فاز به صورت ماژول طراحی شده و ممکن است دارای دو یا چهار پل باشد. از این رو ابعاد کوچک‌ تری داشته و مهمترین کاربرد آن به هوشمند سازی مربوط می شود. در صورتی که کنتاکتور سه فاز برای ۱۳ آمپر به بالا مناسب است و در ولتاژ ۲۲۰ ولت نیز به کار می رود. این کلید به لحاظ قیمت، ظاهر، جریان عبوری و شیوه نصب با کنتاکتور تکفاز متفاوت است و کاربردهای وسیعی در حوزه های گوناگون دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر راجع به کنتاکتور تک فاز، مقاله ی صفر تا 100 کنتاکتور تک فاز را مطالعه نمایید.

در واقع برای نصب کنتاکتور ۳ فاز باید از سه سیم در ورودی ها و سه سیم در خروجی ها استفاده شود تا امکان وصل کردن کل برق ساختمان بر روی یک کنتاکتور فراهم شود. با توجه به اینکه قیمت کنتاکتور سه فاز در مقایسه با نوع تکفاز تفاوت چندانی ندارد و این کلید برای جریان های برق AC و DC مناسب است می تواند به راحتی تهیه شده و برای قطع و وصل مدار فرمان مورد استفاده قرار بگیرد.

سخن پایانی

در این مقاله کنتاکتور سه فاز و شیوه عملکرد آن را بررسی کرده و شما را با اجزای تشکیل دهنده این دستگاه آشنا کردیم‌. در پایان پیشنهاد می کنیم با مراجعه به فروشگاه اینترنتی تهران اشنایدر، محصولات مختلف را مقایسه کرده و برای خرید بهترین کنتاکتور اقدامات لازم را انجام دهید.